Prawo i bezprawie

Vogel

Jeden spośród cykli amerykańskiego serialu kryminalnego „Law and order", czyli „Prawo i porządek", był wyświetlany u nas pod tytułem „Prawo i bezprawie". Jak widać, nawet w świecie filmowej fikcji łatwiej potrafimy sobie wyobrazić bezprawie niż porządek.

Początki tego stanu rzeczy kryją się w doświadczeniach pierwszych lat transformacji ustrojowej.
Ówczesne przepisy prawne albo nie nadążały za zmieniającą się rzeczywistością, pozwalając
na powstawanie gigantycznych fortun z kapitału niewiadomego pochodzenia, albo wyprzedzały
rzeczywistość, stwarzając luki prawne skwapliwie wykorzystywane przez bezwzględnych lobbystów. To wówczas w naszym języku zagościły słowa „przekręt" i „układ".

Między prawem a bezprawiem leży tak zwana szara strefa. Można w niej uzyskać przewagę nad innymi uczestnikami gry rynkowej, nie naruszając formalnie zasad prawa. Zazwyczaj w szarej strefie działają biznesmeni podejrzanej konduity, ale nie ma takiego ograniczenia - szara strefa jest dostępna dla wszystkich podmiotów gospodarczych.

Otóż kilka gmin w Polsce korzysta z rewelacyjnego sposobu na podreperowanie swych budżetów. Zatrudniają one prywatne firmy do obsługi fotoradarów. Prywaciarze starają się wyegzekwować jak najwięcej grzywien, a gminy płacą im za każdy mandat po około 50 zł. Nie chodzi przy tym o zwiększenie
bezpieczeństwa na drogach, ale o maksymalizowanie zysków. Dlatego radary nie stają tam, gdzie poprawiłyby stan bezpieczeństwa, lecz tam, gdzie jest największy ruch. Zgodnie z obowiązującymi przepisami umowy gmin z firmami prywatnymi nie mogą być finansowane z mandatów nałożonych na kierowców, ale gminy tłumaczą się, że środki te pochodzą z innych źródeł. Na takie działania też mamy nazwę w języku polskim - „kreatywna księgowość".

Na pociechę tym, którzy nie mają znajomości i nie wyznają się na lukach prawnych, śpieszymy donieść, że obecnie interesy w szarej strefie może robić każdy dzięki grze planszowej „Przekręt", która „powstała pod wpływem relacji mieszkańców jednego z miast Polski" (patrz: http://www.przekret.ugu.pl).

Cezary Kruk

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę