Szarpanie przy zmianie biegów w Mercedes-Benz Actros

Schaeffler
22.7.2019

Podczas zmiany biegów w samochodzie Mercedes-Benz Actros 1861 4×2 z silnikiem OM 542.xxx (15928cc 32V) występowało uciążliwe szarpanie. Diagnoza wskazała na problem ze sprzęgłem.

Przed naprawą należy usunąć z kabiny wszelkie nieprzymocowane przedmioty, ponieważ przed przystąpieniem do pracy kabinę należy podnieść.

W przypadku ciągników siodłowych na ogół nie ma potrzeby demontażu silnika razem ze skrzynią biegów, ponieważ nie ma na nich nadwozia (skrzyni ładunkowej, kontenera). Demontaż tych elementów jest wymagany w przypadku pojazdów z nadwoziem. Najpierw należy odkręcić wał napędowy po stronie skrzyni biegów. Nie ma potrzeby wymontowania wału napędowego – na czas naprawy można go przymocować do ramy. Ten model jest wyposażony w retarder, który należy wymontować, gdyż jest on sprzężony ze skrzynią biegów.

Części potrzebne do naprawy
  • zestaw naprawczy sprzęgła (numer artykułu: 643 3316 00),
  • oryginalne koło zamachowe + śruby montażowe,
  • oryginalny uszczelniacz wału korbowego,
  • oryginalna dźwignia wysprzęglająca
Narzędzia specjalne wymagane do wykonania naprawy: klucz dynamometryczny, narzędzie do centrowania tarczy sprzęgła i wciągarka z podnośnikiem skrzyni biegów.

Po zdemontowaniu retardera należy podstawić podnośnik pod skrzynię biegów i przymocować ją za pomocą pasów do platformy podnośnika. Następnie trzeba odkręcić śruby z tzw. poduszek zawieszenia skrzyni biegów i lekko unieść zespół skrzynia biegów–silnik, co pozwoli na zamocowanie podparcia pod kolektorami wydechowymi. Dzięki temu podczas demontażu skrzyni silnik pozostanie nieruchomy. Następnie trzeba odkręcić śruby mocujące skrzynię biegów do silnika i wyjąć skrzynię.

Po wyjęciu skrzyni wymontowano dotychczas wykorzystywany zestaw sprzęgła, koło zamachowe, uszczelniacz wału korbowego i łożysko podporowe wałka sprzęgłowego. W opisywanym pojeździe koło zamachowe było zużyte: jego powierzchnia cierna była lekko stożkowa i nierówna, dlatego należało je wymienić (ilustracja 1).

Nowe elementy należy zamontować ponownie, wykonując wymienione czynności w odwrotnej kolejności. Trzeba sprawdzić, czy wszystkie komponenty są czyste i włożyć nowy uszczelniacz wału korbowego za pomocą odpowiedniego narzędzia. Po sprawdzeniu czystości należy zamontować nowe koło zamachowe i łożysko podporowe wałka sprzęgłowego. Do przykręcenia koła zamachowego stosujemy nowe śruby i dokręcamy je na krzyż momentem, który wynosi 210 Nm + 90°. Po zamontowaniu należy oczyścić powierzchnię cierną koła zamachowego, stosując czyściwo (papier, szmatkę) nasączone np. środkiem do odtłuszczania elementów hamulcowych.

Montaż sprzęgła

Montaż sprzęgła rozpoczyna się od ustawienia tarczy odpowiednią stroną do koła zamachowego (opis na piaście: flywheel side) oraz jej wypozycjonowania w osi wału korbowego za pomocą odpowiedniego narzędzia (ilustracja 2). Należy dobrać rozmiar narzędzia do centrowania stosownie do wymiarów łożyska pilotującego (podporowego) oraz piasty tarczy sprzęgła. Po ustaleniu tarczy sprzęgła w prawidłowej pozycji należy zamontować docisk sprzęgła. Na tym etapie warto wykorzystać 2–4 szpilki prowadzące ustalające docisk sprzęgła, aby nie uszkodzić tarczy.

Teraz można zamocować docisk za pomocą śrub. Należy najpierw wkręcić je w wolne otwory, a następnie – w miejsce wykręconych szpilek, po ręcznym dokręceniu na krzyż wszystkich śrub wyjmujemy narzędzie do centrowania. Następnie dokręcamy śruby na krzyż momentem o wartości 55 Nm.

W tym przypadku mamy do czynienia ze sprzęgłem ciągnionym, w którym łożysko oporowe jest wmontowane w docisk sprzęgła (ilustracja 3). Kołek ustalający łożyska oporowego sprawia, że dźwignia sprzęgła (popularnie zwana łapą) z łożyskiem pozostają w odpowiednim położeniu względem siebie.

W tym momencie należy zająć się układem wysprzęglającym znajdującym się w obudowie skrzyni biegów, a w szczególności dźwignią wysprzęglającą i tuleją prowadzącą. Tuleja nie była zużyta, więc jej wymiana nie była wymagana. Stwierdzono natomiast niewielki luz w łożysku dźwigni wysprzęglającej, więc należało ją wymienić.

Przy okazji wymiany warto wyczyścić obudowę skrzyni biegów i tuleję prowadzącą (w tym przypadku tuleja prowadząca nie miała śladów zużycia kwalifikujących ją do wymiany). Należy także skontrolować stan wielowypustu wałka sprzęgłowego skrzyni biegów. W tym przypadku nie kwalifikował się on do wymiany. W opisywanym przypadku wymiana elementów dźwigni sprzęgła sprowadza się do zakupu kompletnej dźwigni, ponieważ elementy te nie są dostępne osobno.

Ważne: Nie należy smarować żadnych elementów zestawu sprzęgła.

Montaż skrzyni biegów

W trakcie montażu skrzyni biegów należy obowiązkowo sprawdzać i kontrolować dystans między silnikiem a obudową skrzyni biegów. Wałek sprzęgłowy musi wejść do wielowypustów tarczy sprzęgła bez używania siły. Podczas montażu należy obowiązkowo utrzymywać tuleję centrującą w prawidłowym położeniu w łożysku, tj. „na godzinie 3”. Niestosowanie się do tego zalecenia uniemożliwia montaż skrzyni biegów. Gdy nie ma już szczeliny pomiędzy silnikiem a skrzynią, można dokręcić śruby montażowe skrzyni biegów.

Po dokręceniu wszystkich śrub należy lekko unieść cały silnik wraz ze skrzynią biegów, aby wyjąć podpórki spod kolektorów wydechowych. Następnie wkładamy śruby do górnych uchwytów skrzyni biegów i dokręcamy je. Kolejnym krokiem jest dokręcenie wału napędowego i siłownika sprzęgła do skrzyni biegów oraz podłączenie wszystkich węży i złączek elektrycznych.

Więcej informacji i filmów instruktażowych można znaleźć na stronie www.repxpert.pl.

O Autorze

autoEXPERT – specjalistyczny miesięcznik motoryzacyjny, przeznaczony dla osób zajmujących się zawodowo naprawą, obsługą, diagnostyką i sprzedażą samochodów oraz produkcją i sprzedażą akcesoriów motoryzacyjnych, części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych.

Tagi artykułu

Zobacz również

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę