Czułe łożyska

Schaeffler
Maciej Blum
21.6.2012

Firma Schaeffler dostarcza przemysłowi motoryzacyjnemu szeroką gamę łożysk pod marką FAG. Są wśród nich elementy służące do łożyskowania kół samochodów. Mogą to być łożyska kulkowe zwykłe, skośne oraz dwurzędowe zamknięte. Pierwsze rozwiązanie było dawniej często stosowane w tylnych osiach z tzw. sztywnym mostem.

Zespół dwóch łożysk wałeczkowych skośnych zwanych stożkowymi na wiele lat stał się najpopularniejszym sposobem łożyskowania kół. Pewne wady tego rozwiązania, takie jak duża ilość zajmowanego miejsca, pracochłonność montażu czy konieczność precyzyjnego regulowania luzu wewnętrznego, zmusiły konstruktorów do poszukiwania lepszych rozwiązań. Efektem tego było pojawienie się łożyska dwurzędowego zamkniętego zwanego łożyskiem pierwszej generacji. Z punktu widzenia czysto mechanicznego jest to zintegrowany w jednej obudowie zespół dwóch łożysk skośnych. Zaletą tego rozwiązania jest jego kompaktowa budowa, określony na etapie produkcji luz wewnętrzny i komplet uszczelnień zewnętrznych. Zawiera ono także ilość smaru wystarczającą na cały okres eksploatacji. Ewolucją tego rozwiązania jest generacja 2.1. Samo łożysko jest podobnie zbudowane, jednak dodatkowo w pierścieniu wewnętrznym ma wprasowaną piastę służącą do montażu koła. Piasta ta jest osadzana podczas procesu wyoblania. Na zewnętrznej szalce znajduje się pierścień sprężysty służący do osadzenia w zwrotnicy.
Jednak pewne wady tych łożysk, związane zwłaszcza z dość kłopotliwym montażem, zmusiły konstruktorów do poszukiwania innych rozwiązań. Efektem tych prac jest łożysko trzeciej generacji. Podobnie jak poprzednia wersja ma ono piastę koła zamontowaną w trakcie procesu wyoblania. Dodatkowo na pierścieniu zewnętrznym zastosowano kołnierz służący do przykręcenia całego zespołu do zwrotnicy lub innego zawieszenia. Ponadto może ono być wyposażone w zintegrowany czujnik obrotu koła.
Zastosowany w tym rozwiązaniu tzw. czujnik aktywny daje sygnał wolny od zakłóceń, o amplitudzie niezależnej od prędkości obrotowej. Istotne jest też to, że pochodzący z niego sygnał pojawia się już od minimalnej prędkości i może zawierać informację o kierunku obrotu koła. Informacja o prędkości koła jest wykorzystywana przez układ ABS (od kilku lat stanowi on wyposażenie obowiązkowe w nowych pojazdach), układ ESP (obowiązkowy w pojazdach nowo homologowanych od początku 2012 roku) oraz przez układy komfortu, takie jak nawigacja czy system zapobiegający staczaniu się pojazdu przy ruszaniu (tzw. Hillholder). System Hillholder potrzebuje właśnie wspomnianej wyżej informacji o kierunku obrotu koła. Ponadto czujnik prędkości obrotowej może przesyłać sygnał wykorzystywany w liczniku przebiegu i prędkościomierzu pojazdu. Łożysko trzeciej generacji jest bardzo trwałym podzespołem - prawidłowo eksploatowane może „przejechać" wiele tysięcy kilometrów. Jego uszkodzenia mechaniczne są najczęściej wynikiem uczestnictwa pojazdu w wypadku lub wpadnięcia koła np. w wyrwę w jezdni. Uszkodzenie zintegrowanego z nim czujnika obrotu jest sygnalizowane przez lampkę diagnostyczną odpowiedniego systemu (ABS, ESP). Należy tutaj wspomnieć, że usterki części elektrycznej powstają często wskutek uszkodzenia mechanicznego. Opiłki z zatartego łożyska uszkadzają wówczas delikatne magnesy koła impulsowego. Po stwierdzeniu uszkodzenia łożyska należy je wymienić na nowe. Bardzo ważny jest przy tym prawidłowy dobór łożyska do danego samochodu. Pomoże w tym katalog książkowy FAG lub jego wersja elektroniczna zamieszczona na stronie www.luk-as.pl. Sama wymiana powinna być dokonana zgodnie z instrukcją montażu przez wykwalifikowanego mechanika. 
Należy tutaj przestrzec przed często stosowaną praktyką zakładania łożysk pochodzących z demontażu. W tym przypadku nie ma gwarancji, że nie zostały one uszkodzone w czasie demontażu lub składowania czy też nie były przechowywane w odpowiednim opakowaniu. W Polsce zabroniony jest ponadto obrót używanymi elementami pojazdów mającymi wpływ na bezpieczeństwo jazdy - a łożyska kół do nich należą. Nowe łożyska po opuszczeniu fabryki powinny być odpowiednio transportowane i składowane. Zastosowany w piaście 3. generacji aktywny czujnik obrotu koła jest elementem bardzo delikatnym i może łatwo ulec uszkodzeniu w wyniku niewłaściwego obchodzenia się z nim. Element upuszczony - bez opakowania - na twarde podłoże może nie pracować prawidłowo i przysporzyć niepotrzebnych reklamacji. Wyprodukowane przez firmę FAG łożyska 3. generacji są zapakowane w sztywne kartonowe pudełka, a elementy łatwo ulegające uszkodzeniu są dodatkowo chronione kartonowymi tulejami.

Materiał powstał przy współpracy z firmą Schaeffler Polska,

dystrybutora produktów LuK, INA i FAG

O Autorze

autoExpert 04 2024

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę