Diagnostyka zgodna z prawem
Roman BolukCoraz popularniejsze na naszych drogach i bezdrożach quady doczekały się w końcu odpowiedniego zapisu w ustawie o Prawie drogowym i funkcjonują w nim jako pojazdy mechaniczne. Zaktualizowane zostały również zapisy dotyczące pojazdów zasilanych paliwami gazowymi.
Nowe definicje pojazdów
Zmiany w ustawie Prawo drogowe (Dz. U. nr 30 poz. 151 z 2011 r.) skupiają się przede wszystkim wokół nowych definicji niektórych pojazdów. I tak: zgodnie z ustawą
1) czterokołowiec to pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu osób lub ładunków, z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego i motocykla. Jego masa własna nie przekracza w przypadku przewozu rzeczy 550 kg, a w przypadku przewozu osób – 400 kg;
2) czterokołowiec lekki to czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza 350 kg, a jego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;
3) motocykl to pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm3. Może być dwukołowy lub z bocznym wózkiem – wówczas jest to pojazd wielośladowy. Definicja ta obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół;
4) motorower – pojazd dwu- lub trójkołowy, zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h. Wszystkie te terminy będą obowiązywać od 11 lutego 2012 r.
Systemy LNG, LPG i CNG
Z kolei modyfikacje w systemie badań technicznych oraz pojazdów wyposażonych w systemy LNG, LPG, i CNG wprowadzone zostały Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury. Zmienia ono rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. nr 104 poz. 607 z 4 maja 2011 r. – obowiązuje od 4 listopada 2011 r.). W niniejszym rozporządzeniu rozszerzono wymagania techniczne pojazdów zasilanych paliwem gazowym o nowy rodzaj instalacji: LNG. Wymagania dla LNG obowiązują od 1 stycznia 2009 r. i dotyczą elementów wysokociśnieniowych zgodnych z Regulaminem EKG ONZ nr 110. Z wyposażenia obowiązkowego dotyczy to: zbiornika (zbadanego i dopuszczonego do użytku przez TDT), nadciśnieniowego zaworu bezpieczeństwa i dodatkowego nadciśnieniowego zaworu bezpieczeństwa, zaworu przewietrzającego, zaworu ograniczającego wypływ gazu, nadajnika wskaźnika poziomu paliwa i samego tego wskaźnika, wskaźnika ciśnienia, gazoszczelnej obudowy osprzętu zbiornika (gdy znajduje się on w przestrzeni bagażowej), wlewu paliwa, zaworu zabezpieczającego tankowanie, automatycznego zaworu odcinającego, reduktora/parownika, czujnika zamarzania i regulatora ciśnienia w zbiorniku, regulatora ciśnienia, ręcznego zaworu gazu (umieszczonego w łatwo dostępnym miejscu i wyraźnie oznaczonego, a jego użycie nie powinno wymagać stosowania żadnych narzędzi), przewodów (sztywnych i elastycznych) wykonanych ze stali nierdzewnej
i złączy gazowych. Zmiany te dotyczą również wyposażenia dopuszczalnego, czyli: czujnika ciśnienia i/lub temperatury, zespołu filtra gazu, zaworu jednokierunkowego (zwrotnego), układu wyboru paliwa i samoczynnego zaworu odcinającego.
Badania techniczne
Rozporządzenie MI zmienia również rozporządzenie w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (Dz. U. nr 104 poz. 604 z 16 marca 2011 r. – obowiązuje od 16 września 2011 r.). Oto wybór (dział V rozporządzenia) najważniejszych zmian w procedurze badania pojazdów zasilanych paliwem gazowym:
1. wymóg oznaczenia zbiorników cechą homologacyjną (litera „E” w kółku) – wysokociśnieniowa instalacja dopuszczona po raz pierwszy do ruchu po dniu 31 grudnia 2003 r.;
2. wymóg zgodności danych zbiornika z protokołem TDT;
3. wymóg oznakowania autobusu za pomocą symbolu rombu: tło – zielone, biała obwódka i napis „LNG”;
4. wymóg stosowania odpowiedniego typu zbiorników – do przechowywania skroplonego gazu ziemnego w samochodzie wykorzystywane są zbiorniki kriogeniczne z izolacją cieplną, najczęściej pianowo-proszkową. Objętość tych zbiorników wynosi od 70 do 300 litrów. Zbiorniki te muszą być również oznakowane nalepką
określającą maksymalne ciśnienie w zbiorniku;
5. wymóg zabezpieczenia dodatkowego zaworu bezpieczeństwa – należy sprawdzić, czy wylot gazu z zaworu jest zabezpieczony osłoną winylową koloru czerwonego;
6. trzeba sprawdzić działanie detekcji gazu w przedziale zbiornika prostym sposobem: należy skierować niewielką strugę gazu, np. z zapalniczki, na czujnik gazu. Kontrolka w kabinie kierowcy musi się zapalić;
7. trzeba sprawdzić, czy wskaźnik ciśnienia gazu znajduje się w kabinie kierowcy;
8. na koniec należy również przeprowadzać kontrolę działania automatycznego zaworu odcinającego dopływ paliwa LNG.
Kontrola ta musi przebiegać następująco:
a) należy uruchomić silnik;
b) odłączyć przewód elektryczny doprowadzający prąd do cewki sprawdzanego
zaworu.
Po odłączeniu zasilania cewki silnik powinien zatrzymać się. W rejestrze badań technicznych pojawiły się także nowe rodzaje paliwa: LNG to skroplony schłodzony gaz ziemny, H to wodór, BD – biodiesel, E85 – etanol, a EE – energia elektryczna.
Certyfikaty bezpieczeństwa
W ustawie zawarto też zmiany dotyczące certyfikatu bezpieczeństwa i warunków dopuszczenia pojazdu do ruchu. Poniższe rozporządzenie MI dotyczy certyfikatów potwierdzających spełnienie przez pojazd odpowiednich wymogów bezpieczeństwa lub warunków dopuszczenia do ruchu (Dz. U. nr 188 poz. 1121 z 2011 r.). Owe certyfikaty wydawane są w przypadku przedłożenia certyfikatu EKMT zgodności potwierdzającego spełnienie przez pojazd silnikowy odpowiednich warunków technicznych i wymogów bezpieczeństwa dla pojazdu, czyli
norm Euro3, Euro4 lub Euro5. Normy te potwierdzają spełnienie przez pojazd odpowiednich wymogów w zakresie emisji spalin oraz poziomu hałasu zewnętrznego (podobnie jest przy przedstawieniu certyfikatu EKMT zgodności, który potwierdza spełnienie przez przyczepę odpowiednich wymogów technicznych i bezpieczeństwa).
Rozporządzenie MI w sprawie wydawania certyfikatów potwierdzających spełnienie przez pojazd odpowiednich wymogów bezpieczeństwa lub warunków dopuszczenia do ruchu (Dz. U. nr 188 poz. 1121 z 2011 r.) reguluje również pewną kwestię formalną. Jest nią przedłożenie pisemnego oświadczenia właściciela lub użytkownika pojazdu, które potwierdza wyposażenie auta w zalegalizowany przyrząd kontrolny (tachograf). Dodatkowo
musi być też przedłożony dowód przeprowadzenia badania współczynnika pochłaniania światła przez spaliny, dokonanego przez stację kontroli pojazdów. Może to być wydruk z dymomierza, ale wtedy użytkownik zobowiązany jest przedstawić oryginał dowodu rejestracyjnego zawierający aktualne badania, lub zaświadczenie z przeprowadzonego okresowego badania technicznego z pozytywnym wynikiem badania, jakie wykonane zostało przed datą złożenia wniosku zawierające tę informację. Przepisu tego nie stosuje się w przypadku przyczep.
Zmiany w ustawie Prawo drogowe (Dz. U. nr 30 poz. 151 z 2011 r.) skupiają się przede wszystkim wokół nowych definicji niektórych pojazdów. I tak: zgodnie z ustawą
1) czterokołowiec to pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu osób lub ładunków, z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego i motocykla. Jego masa własna nie przekracza w przypadku przewozu rzeczy 550 kg, a w przypadku przewozu osób – 400 kg;
2) czterokołowiec lekki to czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza 350 kg, a jego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;
3) motocykl to pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej przekraczającej 50 cm3. Może być dwukołowy lub z bocznym wózkiem – wówczas jest to pojazd wielośladowy. Definicja ta obejmuje również pojazd trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół;
4) motorower – pojazd dwu- lub trójkołowy, zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h. Wszystkie te terminy będą obowiązywać od 11 lutego 2012 r.
Systemy LNG, LPG i CNG
Z kolei modyfikacje w systemie badań technicznych oraz pojazdów wyposażonych w systemy LNG, LPG, i CNG wprowadzone zostały Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury. Zmienia ono rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz. U. nr 104 poz. 607 z 4 maja 2011 r. – obowiązuje od 4 listopada 2011 r.). W niniejszym rozporządzeniu rozszerzono wymagania techniczne pojazdów zasilanych paliwem gazowym o nowy rodzaj instalacji: LNG. Wymagania dla LNG obowiązują od 1 stycznia 2009 r. i dotyczą elementów wysokociśnieniowych zgodnych z Regulaminem EKG ONZ nr 110. Z wyposażenia obowiązkowego dotyczy to: zbiornika (zbadanego i dopuszczonego do użytku przez TDT), nadciśnieniowego zaworu bezpieczeństwa i dodatkowego nadciśnieniowego zaworu bezpieczeństwa, zaworu przewietrzającego, zaworu ograniczającego wypływ gazu, nadajnika wskaźnika poziomu paliwa i samego tego wskaźnika, wskaźnika ciśnienia, gazoszczelnej obudowy osprzętu zbiornika (gdy znajduje się on w przestrzeni bagażowej), wlewu paliwa, zaworu zabezpieczającego tankowanie, automatycznego zaworu odcinającego, reduktora/parownika, czujnika zamarzania i regulatora ciśnienia w zbiorniku, regulatora ciśnienia, ręcznego zaworu gazu (umieszczonego w łatwo dostępnym miejscu i wyraźnie oznaczonego, a jego użycie nie powinno wymagać stosowania żadnych narzędzi), przewodów (sztywnych i elastycznych) wykonanych ze stali nierdzewnej
i złączy gazowych. Zmiany te dotyczą również wyposażenia dopuszczalnego, czyli: czujnika ciśnienia i/lub temperatury, zespołu filtra gazu, zaworu jednokierunkowego (zwrotnego), układu wyboru paliwa i samoczynnego zaworu odcinającego.
Badania techniczne
Rozporządzenie MI zmienia również rozporządzenie w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach (Dz. U. nr 104 poz. 604 z 16 marca 2011 r. – obowiązuje od 16 września 2011 r.). Oto wybór (dział V rozporządzenia) najważniejszych zmian w procedurze badania pojazdów zasilanych paliwem gazowym:
1. wymóg oznaczenia zbiorników cechą homologacyjną (litera „E” w kółku) – wysokociśnieniowa instalacja dopuszczona po raz pierwszy do ruchu po dniu 31 grudnia 2003 r.;
2. wymóg zgodności danych zbiornika z protokołem TDT;
3. wymóg oznakowania autobusu za pomocą symbolu rombu: tło – zielone, biała obwódka i napis „LNG”;
4. wymóg stosowania odpowiedniego typu zbiorników – do przechowywania skroplonego gazu ziemnego w samochodzie wykorzystywane są zbiorniki kriogeniczne z izolacją cieplną, najczęściej pianowo-proszkową. Objętość tych zbiorników wynosi od 70 do 300 litrów. Zbiorniki te muszą być również oznakowane nalepką
określającą maksymalne ciśnienie w zbiorniku;
5. wymóg zabezpieczenia dodatkowego zaworu bezpieczeństwa – należy sprawdzić, czy wylot gazu z zaworu jest zabezpieczony osłoną winylową koloru czerwonego;
6. trzeba sprawdzić działanie detekcji gazu w przedziale zbiornika prostym sposobem: należy skierować niewielką strugę gazu, np. z zapalniczki, na czujnik gazu. Kontrolka w kabinie kierowcy musi się zapalić;
7. trzeba sprawdzić, czy wskaźnik ciśnienia gazu znajduje się w kabinie kierowcy;
8. na koniec należy również przeprowadzać kontrolę działania automatycznego zaworu odcinającego dopływ paliwa LNG.
Kontrola ta musi przebiegać następująco:
a) należy uruchomić silnik;
b) odłączyć przewód elektryczny doprowadzający prąd do cewki sprawdzanego
zaworu.
Po odłączeniu zasilania cewki silnik powinien zatrzymać się. W rejestrze badań technicznych pojawiły się także nowe rodzaje paliwa: LNG to skroplony schłodzony gaz ziemny, H to wodór, BD – biodiesel, E85 – etanol, a EE – energia elektryczna.
Certyfikaty bezpieczeństwa
W ustawie zawarto też zmiany dotyczące certyfikatu bezpieczeństwa i warunków dopuszczenia pojazdu do ruchu. Poniższe rozporządzenie MI dotyczy certyfikatów potwierdzających spełnienie przez pojazd odpowiednich wymogów bezpieczeństwa lub warunków dopuszczenia do ruchu (Dz. U. nr 188 poz. 1121 z 2011 r.). Owe certyfikaty wydawane są w przypadku przedłożenia certyfikatu EKMT zgodności potwierdzającego spełnienie przez pojazd silnikowy odpowiednich warunków technicznych i wymogów bezpieczeństwa dla pojazdu, czyli
norm Euro3, Euro4 lub Euro5. Normy te potwierdzają spełnienie przez pojazd odpowiednich wymogów w zakresie emisji spalin oraz poziomu hałasu zewnętrznego (podobnie jest przy przedstawieniu certyfikatu EKMT zgodności, który potwierdza spełnienie przez przyczepę odpowiednich wymogów technicznych i bezpieczeństwa).
Rozporządzenie MI w sprawie wydawania certyfikatów potwierdzających spełnienie przez pojazd odpowiednich wymogów bezpieczeństwa lub warunków dopuszczenia do ruchu (Dz. U. nr 188 poz. 1121 z 2011 r.) reguluje również pewną kwestię formalną. Jest nią przedłożenie pisemnego oświadczenia właściciela lub użytkownika pojazdu, które potwierdza wyposażenie auta w zalegalizowany przyrząd kontrolny (tachograf). Dodatkowo
musi być też przedłożony dowód przeprowadzenia badania współczynnika pochłaniania światła przez spaliny, dokonanego przez stację kontroli pojazdów. Może to być wydruk z dymomierza, ale wtedy użytkownik zobowiązany jest przedstawić oryginał dowodu rejestracyjnego zawierający aktualne badania, lub zaświadczenie z przeprowadzonego okresowego badania technicznego z pozytywnym wynikiem badania, jakie wykonane zostało przed datą złożenia wniosku zawierające tę informację. Przepisu tego nie stosuje się w przypadku przyczep.
Roman Boluk
Więcej interesujących artykułów w najnowszym "autoEXPERCIE" 11/2011.
