Freony, czyli chlorofluorowęglowodory (chlorofluorocarbons – CFC) to grupa chloro- i fluoropochodnych węglowodorów alifatycznych. Co to oznacza? Otóż część atomów wodoru została w nich zastąpiona chlorem i fluorem. Ponieważ są to związki alifatyczne, mogą tworzyć łańcuchy proste lub rozgałęzione.

Wynalazcą freonu był Thomas Midgley. Za najpopularniejszy freon uznawany jest R-12, czyli dichlorodifluorometan, CCl₂F₂. Freony są nietoksyczne i niepalne. W temperaturze pokojowej i ciśnieniu atmosferycznym są gazami. W instalacjach chłodniczych freony występują w fazie ciekłej i gazowej. Freony łatwo ulatniają się do atmosfery z nieszczelnych instalacji, nie pozostawiając widocznych śladów wycieku. To powoduje, że nieszczelności trudno wykryć, jeśli nie towarzyszy im wyciek oleju obecnego zazwyczaj w układzie.

Głównym następcą freonu R-12 jako cieczy chłodniczej stał się R-134a, czyli 1,1,1,2-tetrafluoroetan (nazwy handlowe: Suva 134a, Solkane 134a, Genetron 134a). Jest on fluorowanym węglowodorem zawierającym niepodstawione atomy wodoru (nie zawiera chloru). Jego wzór sumaryczny to CH₂FCF₃.

R-134a pojawił się na początku lat 90. XX w. jako zamiennik R-12, z uwagi na szkodliwe działanie tego drugiego na warstwę ozonową. R-134a charakteryzuje się pomijalnymi potencjałami zmniejszania warstwy ozonowej ODP oraz zakwaszania deszczy (w wyższych partiach atmosfery R-134a w reakcji rodnikowej jest wolno przekształcany w kwas trifluorooctowy wykrywany w ilości kilku ng/l deszczu). Natomiast jego potencjał efektu cieplarnianego jest dość duży – jego GWP (global warming potential – współczynnik globalnego ocieplenia) dla 100 lat wynosi 1300.

Kontakt tetrafluoroetanu z ogniem lub powierzchniami o temperaturze powyżej 250°C może spowodować jego rozkład połączony z emisją toksycznych gazów, w tym fluorowodoru HF i fluorku karbonylu COF₂.

2,3,3,3-Tetrafluoropropen znany jako HFO-1234yf, jest hydrofluoro-olefiną (HFO) o wzorze CH₂=CFCF₃. Sprzedawany jest pod nazwą Opteon YF przez firmę Chemours i jako Solstice YF przez firmę Honeywell. Charakteryzuje się on GWP100 na poziomie poniżej 1, w porównaniu z GWP = 1430 dla R-134a i GWP = 1 dla dwutlenku węgla. Ten bezbarwny gaz jest używany jako zamiennik czynnika chłodniczego R-134a, który stosuje się w klimatyzatorach samochodowych. Rozkłada się na trwałe zanieczyszczenia organiczne krótkołańcuchowe PFCA.

MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE

Klimatyzacja

Co dalej z CO2 w klimatyzacji?

System klimatyzacji z CO₂ zapewnia znacznie wyższy poziom komfortu niż obecnie stosowane systemy.

Klimatyzacja

Jakie przepisy trzeba spełniać, aby naprawiać klimatyzację

Naprawiać klimatyzację samochodową w pojazdach osobowych może tylko osoba, która ma odpowiedni certyfikat. Jeśli natomiast naprawa dotyczy klimatyzacji w samochodzie ciężarowym lub klimatyzacji stacjonarnej, certyfikat powinien posiadać podmiot gospodarczy, który wykonuje tę usługę.

Klimatyzacja

Jak kompleksowo zdezynfekować klimatyzację

Z każdym cieplejszym dniem serwisy zapełniają się klientami, którzy chcą oczyścić i zdezynfekować klimatyzację. Na co zwrócić uwagę, aby zrobić to skutecznie? Kluczem jest odpowiednie zadbanie o parownik. To ważna część układu, a nie każda metoda dezynfekcji w jej przypadku się sprawdzi.

Technika motoryzacyjna

Po co wymieniać filtr pyłkowy?

Wymagania stawiane filtrom kabinowym są dość wysokie. Filtr w samochodzie osobowym musi czyścić do 100 m³ powietrza na godzinę, a filtry w samochodach ciężarowych – często nawet pięciokrotnie więcej.

 

WARTO WIEDZIEĆ
Kwasy perfluoroalkilokarboksylowe (PFCA) lub kwasy perfluorokarboksylowe są związkami o wzorze CnF(2n+1)CO₂H, które należą do klasy substancji per- i polifluoroalkilowych. Najprostszym przykładem jest kwas trifluorooctowy.

Źródło: IPCC, Piotr Kopeć – Politechnika Krakowska „Ekologiczne i ekonomiczne aspekty czynnika R1234yf jako zamiennika czynnika R134a, stosowanego w klimatyzacji samochodowej”