Okresy wymiany płynu ATF są odpowiednio dobierane - przeważnie jest to co 30-45 tys. kilometrów. Jeśli zasady te są przestrzegane, nie ma żadnych problemów w funkcjonowaniu skrzyni. Przy takiej regularnej wymianie płynu ATF ilość zanieczyszczeń, które znajdują się w skrzyni jest niewielka, ponieważ przy każdej wymianie znaczna ich część jest usuwana wraz ze starym olejem i filtrem.
Jeśli okresy wymiany zostaną przekroczone, płyn ATF zaczyna mieć wyraźne oznaki zestarzenia - jest ciemny, brudny, śmierdzi spalenizną, widoczne są w nim wyraźne cząstki stałe. Ze względu na zużycie eksploatacyjne jego dodatki dyspergujące i myjące nie działają już tak efektywnie lub wcale, a zanieczyszczenia zaczynają tworzyć złogi i blokować kanały olejowe, co powoduje przyspieszone uszkadzanie się elementów gumowych i uszczelnień.

Rodzaj wymiany a konsekwencje
Podczas statycznej wymiany płynu ATF, która jest najczęściej spotykana, wymianie podlega jedynie jego część, tj. ok. 30-60 % , ponieważ reszta pozostaje w komponentach skrzyni biegów. Podczas takiej wymiany nowy płyn ATF musi wymieszać się ze starym, który nie spełnia już żadnych norm, dodatkowo posiada dużą ilość zanieczyszczeń oraz wilgoci. Nowy płyn ATF ze względu na swoje wysokie parametry i dodatki dyspergująco-myjące zaczyna wypłukiwać zanieczyszczenia, które osadziły się w skrzyni biegów. Te z kolei zaczynają krążyć w skrzyni biegów w dużej ilości i mogą powodować jej stopniowe uszkadzanie się.
Znanych jest wiele przypadków skrzyń biegów z przebiegiem przekraczającym 150 tys. km, w których płyn ATF nigdy nie był wymieniany czy choćby poddany przeglądowi kontrolnemu. Skrzynia biegów zaczynała wykazywać oznaki poślizgów czy też szarpnięć, choć ogólnie działała poprawnie, a po wymianie oleju w krótkim czasie odmówiła posłuszeństwa. Wynika to właśnie z faktu mieszania się nowego płynu ATF ze starym, który nie spełnia już swojej funkcji oraz z faktu wypłukiwania zanieczyszczeń przez nowy płyn. Z tego względu w przypadkach, gdzie okresy wymiany zostały przekroczone zalecane jest płukanie skrzyni biegów i dynamiczna wymiana płynu ATF, choć należy pamiętać, że skrzynia nieserwisowana może być już uszkodzona i sama wymiana nie pomoże.

Płukanie automatycznej skrzyni biegów
Płukanie skrzyni biegów jest jak najbardziej zalecane podczas pełnej wymiany płynu ATF tzw. metodą dynamiczną. Pozwala to bowiem na rozpuszczenie i odseparowanie zanieczyszczeń znajdujących się wewnątrz. Trzeba jednak pamiętać o kilku kluczowych szczegółach. Jeżeli zanieczyszczenia znajdujące się w skrzyni biegów mają zostać skutecznie odfiltrowane, aby nie tworzyły zatorów, należałoby płukać skrzynię przez dłuższy czas dużą ilością świeżego płynu ATF. Taki zabieg zalecany jest dla skrzyń serwisowanych regularnie.
Nowy płyn ATF sam w sobie posiada właściwości myjące i rozpuszczające osady, lecz nie jest w stanie rozpuścić w krótkim czasie wszystkich zanieczyszczeń, szczególnie w przypadku zaniedbanych i mocno wyeksploatowanych skrzyń, w których nigdy nie wymieniano płynu ATF. Na rynku można znaleźć produkty, które są przeznaczone do bardziej „agresywnego” płukania skrzyni, które wykonywane jest przed samą wymianą starego płynu na nowy. Należy jednak w tym przypadku ściśle stosować się do zaleceń i przeciwskazań określonych przez producentów tych środków. Ogólnie kluczowy jest tutaj czas, ponieważ środki chemiczne tego typu nie mogą zbyt długo pozostawać w skrzyni biegów.
Zbyt długie płukanie może w pewnym stopniu negatywnie wpłynąć na elementy gumowe i uszczelnienia skrzyni. Ponadto taki preparat musi zostać całkowicie usunięty z wnętrza, więc płukanie z jego zastosowaniem można przeprowadzić pod warunkiem, że później zostanie przeprowadzona pełna (dynamiczna) wymiana płynu ATF. Następna ważna rzecz, to wydajny układ filtrujący urządzenia do dynamicznej wymiany oleju, który podczas płukania skrzyni biegów będzie odseparowywał na bieżąco zanieczyszczenia. Inaczej ogromna ilość zanieczyszczeń krążących w układzie może spowodować uszkodzenie skrzyni biegów.

Więcej informacji na temat produktów Ravenol można znaleźć na oficjalnie stronie www.ravenol.pl.

Paweł Gancarczyk
Specjalista techniczny Ravenol Polska