Klocki hamulcowe – na tym nie warto oszczędzać

Klocki hamulcowe – na tym nie warto oszczędzać Adobe Stock – pongmoji
Bogdan Kruk
27.4.2023

Elementy układu hamulcowego są szczególnie ważne dla bezpieczeństwa użytkowników dróg. Zastosowanie odpowiedniej jakości klocków hamulcowych zgodnych z zaleceniami producenta pojazdu wpływa na skuteczność hamowania.

  • Kupując klocki hamulcowe na rynku wtórnym, warto zawsze przyjrzeć się ich wykonaniu.
  • Zestaw klocków w niskiej cenie może być kuszącą alternatywną, jednak w tym przypadku oszczędność nie jest wskazana. 
  • Ważne jest, aby podczas docierania klocków gwałtownie nie hamować.

Dobry klocek hamulcowy to znacznie więcej niż zdolność do bezpiecznego zatrzymania pojazdu. Umiejętność pochłaniania i rozpraszania ciepła, szybkość zużywania się okładziny oraz poziom wytwarzanego hałasu i ilość pyłu to parametry, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze klocka hamulcowego.

Zestaw klocków w niskiej cenie może być kuszącą alternatywną, jednak w tym przypadku oszczędność nie jest wskazana. Warto pamiętać, że podczas wyboru klocków atrakcyjnych cenowo można otrzymać takie elementy, które niekoniecznie będą spełniać oczekiwania. Klocki hamulcowe niskiej jakości mogą bardzo hałasować, zużywać się szybciej, a także powodować nadmierne zużycie tarcz hamulcowych. W dłuższej perspektywie będzie to oznaczać dodatkowe koszty.

Najpopularniejsze rodzaje klocków hamulcowych

Z uwagi na materiał, z którego wykonano okładzinę klocków hamulcowych, wyróżniamy 3 rodzaje klocków hamulcowych:

  • Organiczne (żywiczne) – klocki hamulcowe z okładzinami wykonanymi z mieszanek organicznych, takich jak żywice syntetyczne, kauczuk czy węglowodory. Te klocki są dość miękkie, co pozwala na dobre przyleganie do tarczy hamulcowej i skuteczne hamowanie. Ze względu na zastosowany materiał stosunkowo szybko się zużywają i w związku z tym generują dość dużo pyłu. Podczas eksploatacji w bardzo małym stopniu zużywają tarcze. Najlepiej nadają się do lżejszych pojazdów, które nie wymagają gwałtownego hamowania.
  • Półmetaliczne – klocki hamulcowe, w których okładziny wykonane są z mieszanek organicznych i metalowych. Zawierają 30–65% metalu (stal, miedź, stopy kompozytowe lub żelazo). Są trwalsze niż z klocki organiczne, jednak ze względu na zastosowanie materiałów ciernych mogą prowadzić do szybszego zużycia się tarcz hamulcowych. Charakteryzują się dobrą siłą hamowania i dużą wydajnością w rozpraszaniu ciepła. Przeznaczone są dla kierowców, którzy szukają klocków hamulcowych o lepszych parametrach i krótszej drodze hamowania niż klocki z okładzinami organicznymi.
  • Ceramiczne – klocki hamulcowe, w których okładziny wykonane są z materiałów ceramicznych (tlenek glinu, krzemionka). Są bardzo trwałe, skutecznie hamują i dobrze odprowadzają ciepło. Podczas hamowania wytwarzają znacznie mniej pyłu niż klocki organiczne. Są najtrudniejsze do wykonania i najbardziej kosztowne w produkcji. Co za tym idzie, są też zwykle droższe od pozostałych klocków. Nadają się idealne do większości zastosowań. Obecnie coraz więcej nowych pojazdów jest fabrycznie wyposażonych w tego typu klocki hamulcowe.

Które klocki hamulcowe wybrać?

Każdy wyżej wymieniony rodzaj okładziny klocków hamulcowych ma swoje zalety i wady. Ich zastosowanie powinno zależeć od indywidualnych preferencji kierowców oraz od zaleceń producentów pojazdów. W kwestii bezpieczeństwa nie wolno oszczędzać, więc najbezpieczniej jest kupować klocki renomowanych firm.

Każdy rodzaj klocków i szczęk hamulcowych montowanych w samochodach powinien mieć homologację ECE R90. Zgodnie z powyższą dyrektywą wszystkie klocki dopuszczone do sprzedaży muszą przejść  określone testy i zostać zatwierdzone przez uprawnioną do przeprowadzenia badań jednostkę. Standard ECE R90 dotyczy  elementów przeznaczonych na rynek wtórny (aftermarket). Klocki hamulcowe dopuszczone do sprzedaży muszą również mieć stosowne oznakowanie, potwierdzające zgodność produktu, które powinno znajdować się na opakowaniu oraz na tylnej części klocka.

Dopasowanie klocków do tarcz hamulcowych

Wybierając klocki hamulcowe, należy koniecznie zwrócić uwagę na ich dopasowanie do tarcz hamulcowych. Zaleca się kupno klocków tego samego producenta co tarcze. W przypadku wymiany samych klocków należy je dopasować do powierzchni niewymienionej tarczy. Kierowcy powinni mieć świadomość, że nowe elementy potrzebują czasu, aby prawidłowo się dotrzeć. Materiał cierny klocków składa się z kilku warstw – pierwsza umożliwia ułożenie się okładziny względem profilu powierzchni tarczy. Dlatego ważne jest, aby podczas docierania klocków gwałtownie nie hamować. W takich przypadkach może bowiem dojść do przegrzania się klocków hamulcowych.

Docieranie klocków można wykonać na dwa sposoby. Pierwszy wymaga przejechania ok. 300 km. Podczas jazdy należy pamiętać, aby hamowanie nie było bardzo gwałtowne, a prędkość jazdy nie przekroczyła 50 km/h. Hamując, nie należy wytracać prędkości do zera. Należy także unikać naciskania pedału hamulca po zatrzymaniu auta.

Drugi sposób może być przydatny dla kierowców, którzy po wymianie klocków muszą udać się w dalszą podróż. W takiej sytuacji kierowca powinien wykonać serię hamowań z różnych prędkości, mając na uwadze przerwy w hamowaniu potrzebne do schłodzenia hamulców. Podczas jazdy z prędkością ok. 50 km/h kierowca powinien wykonać do 10 hamowań i wytracić prędkość do ok. 10 km/h. Po wystudzeniu układu hamulcowego należy wykonać kolejne 2–3 hamowania z prędkości ok. 80 km/h do ok. 10 km/h, pamiętając, aby nie zatrzymywać pojazdu. Po dotarciu klocków hamulcowych należy ostudzić układ hamulcowy, pokonując kilka kilometrów bez używania hamulców (jeśli będzie, to możliwe).

Po przeprowadzonym docieraniu układu hamulcowego okładziny klocków hamulcowych powinny dopasować się do powierzchni tarczy. Jeśli docieranie zostanie prawidłowo wykonane, droga hamowania się skróci.

Nieprawidłowo dobrane klocki hamulcowe

Nieprawidłowo dobrane klocki hamulcowe mogą skutkować problemami z bezpieczeństwem i komfortem jazdy. Nawet bowiem niewielkie różnice w dopasowaniu elementów układu hamulcowego wpływają na efektywność działania układu hamulcowego.

Montaż klocków ze zbyt miękkimi okładzinami do tarcz z twardych stopów może spowodować obniżenie skuteczności hamowania i szybsze zużycie klocków. Z kolei zastosowanie bardzo twardych klocków może powodować zwiększone zużycie tarcz hamulcowych. O nieprawidłowej pracy układu hamulcowego mogą też świadczyć piski i metaliczne dźwięki słyszalne podczas hamowania pojazdu.

Podkładki antywibracyjne 

Przyczyną pisków przy hamowaniu, oprócz niewłaściwego doboru ścierających się elementów układu hamulcowego, może być skład mieszanki ciernej klocków lub brak podkładki antywibracyjnej między klockiem a zaciskiem. Aby podczas hamowania przy niskich prędkościach klocki nie wpadały w wibracje ani nie wydawały nieprzyjemnych dźwięków, powinny być wyposażone w specjalne podkładki.

Kupując klocki hamulcowe na rynku wtórnym, warto zawsze przyjrzeć się ich wykonaniu. Należy sprawdzić, czy fazowanie krawędzi klocków jest takie samo z obu stron, czy krawędzie są gładkie i bez zadziorów. Warto również zwrócić uwagę na rowek do odprowadzania wody i skontrolować, czy jest w środku płaski.

Klocki hamulcowe Adobe Stock – pitchypix

Drobne nieprawidłowości w wykończeniu nie będą wpływać na skuteczność hamowania, jednak pozwolą wyobrazić sobie proces produkcji. Bez dobrych urządzeń produkcyjnych trudno bowiem wytwarzać elementy wysokiej jakości. Ponieważ klocki hamulcowe są bardzo ważne dla bezpieczeństwa użytkowników dróg, nie warto na nich oszczędzać. 

O Autorze

Bogdan Kruk

Redaktor miesięcznika „autoEXPERT”

Tagi artykułu

autoExpert 04 2024

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę